Doelgroep definiëren

De doelgroep

Het is belangrijk om duidelijk te definiëren wie de doelgroep van je onderzoek is. Een zorgaanbieder die een cliënttevredenheidsonderzoek uitvoert voor de gehele organisatie zal waarschijnlijk als doelgroep alle cliënten hebben. Maar wie zijn alle cliënten? Zijn dat de cliënten die op dat moment zorg ontvangen of ook cliënten die dat niet meer krijgen? Tot hoe ver terug neem je die cliënten mee? En mogen ook naasten de vragenlijst namens de cliënt invullen? Zorg ervoor dat alle in- en exclusiecriteria helder worden beschreven.¹

Stel, je bent benieuwd naar de ontwikkeling van het kritisch denkvermogen van studenten. Je wilt misschien al snel iets kunnen zeggen over alle studenten, maar dat is nog niet zo makkelijk, zoals het voorbeeld hieronder laat zien.

‍

Bovenstaand voorbeeld laat zien dat het bepalen van de doelgroep afhankelijk is van verschillende factoren, zoals de onderzoeksvraag en -opzet, de middelen, de vakliteratuur, en de steekproef.

Belang van een duidelijke doelgroep

Een duidelijke beschrijving van de doelgroep is belangrijk zodat anderen kunnen nagaan of de steekproef en de uiteindelijke resultaten representatief zijn voor de doelgroep. Als het onduidelijk is wie de doelgroep is, weten lezers niet wat de waarde van jouw onderzoek is.² Ook kun je met een duidelijke beschrijving van de doelgroep van tevoren zien waar je in de dataverzameling rekening mee moet houden.¹

Naast de dataverzameling heeft de doelgroep ook invloed op de lengte van de vragenlijst en het taalgebruik. Een betrokken doelgroep is bereid meer vragen te beantwoorden dan een minder betrokken doelgroep en ook het taalniveau en de aanspreekvorm hangen af van voor wie de vragenlijst is bedoeld.

Een steekproef

Omdat het in veel gevallen niet mogelijk is om de gehele doelgroep te bevragen, maken onderzoekers gebruik van een steekproef. Een steekproef is het gedeelte van de doelgroep dat gevraagd wordt om deel te nemen aan het onderzoek. Met de steekproef wil je iets kunnen zeggen over de populatie, daarom is het belangrijk dat deze een goede weergave is van de doelgroep.

Als een zorgaanbieder met vijf verschillende locaties een cliënttevredenheidsonderzoek wil uitvoeren dan moet je je afvragen of een steekproef van cliënten van een van deze locaties voldoende is om een beeld te kunnen geven van de totale cliënttevredenheid of dat de steekproef cliënten van alle vijf locaties moet bestaan.

Doelgroep aanzetten tot actie

Wees je ervan bewust dat sommige mensen eerder geneigd zijn om deel te nemen. De ene persoon neemt eerder deel aan een onderzoek dan de ander. Dit kan komen doordat deze mensen graag hun mening geven, betrokkener zijn bij de organisatie of omdat deelnemen hen minder moeite kost. Om de respons te verhogen kun je extra benadrukken dat iedere mening telt, je inleiding simpel en activerend schrijven, deelnemers belonen en herinneringen versturen.

Conclusie

De doelgroep helder definiëren is een belangrijk onderdeel van een goed onderzoek. Met een duidelijke beschrijving van de doelgroep zie je van tevoren waar je in de dataverzameling rekening mee moet houden en kunnen lezers de kwaliteit van je onderzoek beter beoordelen.